İlçenin Tarihçesi
COĞRAFİ DURUM
Yıldızeli İlçesinin yüzölçümü 3326 km² olup, İlçe toprakları Doğuda Sivas (Merkez İlçe), batıda Yozgat (Akdağmadeni), Kuzeyde Tokat (Sulusaray, Yeşilyurt), Güneyde Şarkışla İlçesiyle çevrilmiştir. İlçenin Merkez Nüfusu 16.070, Köylerinin nüfusu 60.162 olup toplam nüfus 76.232 dir.İlçe İl merkezine . uzaklıkta olup, Sivas-Ankara ve Sivas-Tokat asfaltı üzerindedir. Ortalama yüksekliği olan İlçe yüksek ve engebeli arazi yapısına sahiptir. İç anadolu bölgesinin Kuzeydoğusunda yer almaktadır. İlçenin batı kesimlerinde dağ teklerinde rakım düşük olması nedeniyle bitki örtüsü zengin, tarıma elverişli arazi fazladır. Kuzeyi ve Doğusu dağlıktır. Güneye doğru dağlar alçalarak geniş, az engebeli araziler ortaya çıkar. İlçenin en yüksek dağı YILDIZ DAĞI (2537) dır.Yaz mevsimi kısa süreli olup, kışları sert ve soğuktur. Kış ve Yaz mevsimi arasında sıcaklık farkı büyük olduğu gibi gece ile gündüz arasında da çok farklı sıcaklıklar görülmektedir. Isının düşüklüğü nedeniyle kar bazen aylarca kalkmaz. Yağmur halinde olan yağışlar en çok ilkbahar ve sonbahar aylarındadır. İlkbahar yağışları çoğunlukla öğleden sonra olup, sağanak halindedir. Yıldızeli çevresinde bitki örtüsü olarak çoğunlukla bozkır bitki topluluğu hakimdir. Bu bitki topluluğunun ötesinde bir de orman topluluğu vardır. İlçe sınırları içerisinde bulunan Akdağlar, Türkiye’de step ikliminde bulunan tek orman olarak nitelendirilmektedir. Ayrıca Belcik çevresinde meşelikler geniş alanları kapsar. Ormanlar iç kesimlerde ve eteklerde genellikle meşe, mazı, ardıç ve kısa boylu çalılıklardan, yükseklerde, dağ yamaçlarında çam, mazı, meşe, ardıç, kavak’dan oluşur. Ormanların büyük bölümü bozuk baltalıktır. Az bir bölümü koruluk çamlık alandır.
TARİHÇE
Yıldızeli 1639 (Hicri 1049) yılında 4.Murat’ın Sadrazamlarından Kemenkeş Kara Mustafa Paşanın Bağdat seferi sırasında askerlerinin konaklaması için burada 1 cami, 1 han, 1 hamam yaptırmak için 4.Murat’tan izin istemesi üzerine 4.Murat buradaki toprakları Kemenkeş Kara Mustafa Paşaya vermiş, dilerse satacağını, bağışlayacağını vakfedeceğini bildirmiştir. Bunun sonucu olarak 1 han, 1 hamam ve 1 cami yapımı için vakıf kurulmuş, bazı köyler bu vakfa bağlanmış, zamanla etrafta yeni köyler ve yerleşme toplulukları oluşarak Yıldızeli bu şekilde kuruluşunu tamamlamıştır.Ancak kaynaklar 1075 yılında bu toprakların yerleşim yeri olduğunu kaydetmektedir. Söylentilere göre de İlçe kurulmadan önce çevresinin ormanlık, sazlık, bataklık olduğu, burada 10-15 evlik bir topluluk bulunduğu, sonradan burası temizlenerek yerleşime uygun bir hale getirildiği anlaşılmaktadır. Uzun süre Sivas Sancağına bağlı Bucak merkezliği yapan İlçe, 1863 yılından sonra yapılan teşkilatlandırmada Sivas’ın İl olmasıyla 1875 yılında İlçe olmuştur. İlçe Cumhuriyet dönemine kadar “YENİHAN” olarak anılmış, Cumhuriyet döneminde1936 yılında bölgedeki “YILDIZ” dağından esinlenerek “YILDIZELİ” adını almıştır. İlçe merkezinde merkez camii ve hamam halen kullanılmakta, han ise yıkılmıştır.
KÜLTÜR VE TURİZM
İlçenin önemli tarihi eserleri arasında 1640 yılında yaptırılan Kemankeş Kara Mustafa Camii, Hamam ve Hanı, Şeyh Halil Beldesinde bulunan Şeyh Halil Türbesi, Akça Koca Köyü Türbesi, Banaz Köyü Türbesi, Akça Kale Köyü Kalesi, Kümbet Köyü Kalesi bulunmaktadır. Ayrıca Tarihi Frigya’lılara kadar uzanan arkaz Höyüğü, Yiğitler köyünde bulunan Maltepe Höyüğü önemli tarihi kalıntılardır.Çal dağı ve Yıldız dağı kış turizmi yapılabilecek potansiyele sahiptir. Yıldız ırmağında 4 mevsim balık avlanabilir.
